چینش صفحه‌کلید فارسی چرتکه (kbdfa.dll) برای ویندوز ۱۰ ۶۴-بیت و ۳۲-بیت و ویندوز سرور ۲۰۱۶

این نوشتار قدیمی توضیح می‌دهد که چرا از ابتدا نیاز بود آرایش صفحه کلید فارسی مایکروسافت ویندوز (kbdfa.dll) را تغییر دهم.

توجه: چینش صفحه‌کلید نوشتار پیش‌رو مطابق استاندارد چرتکه (ابداع کمیل بهمن‌پور در ۱۹۹۲) است. اگر به چینش صفحه‌کلید فارسی مطابق استاندارد ۹۱۴۷ مؤسسهٔ استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران تمایل بیشتری دارید، از اینجا قابل دریافت است.[به‌روزرسانی‌شده در ۳۰ ژوئن ۲۰۱۰]

آرایش جدید صفحه‌کلید فارسی چرتکه (kbdfa.dll) نگارش ۴، بتاریخ ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹، سازگار با ویندوز سون، همزهٔ بالا (U+0654) و جداکنندهٔ اعشاری (U+066B) یا همان ممیز فارسی را نسبت به نسخهٔ پیشینش پشتیبانی می‌کند، اما برای نصب کماکان از همان نصاب قبلی استفاده می‌کند. توضیح اینکه امکان تایپ ممیز فارسی تنها در نوع ۳ (صفحه‌کلید فارسی چرتکه با کی‌پد عددی فارسی) وجود دارد.

لطفاً توجه کنید که هر دو نسخهٔ ۶۴ بیت و ۳۲ بیت در ۳ نوع موجود هستند، که در قسمت اصلی اعداد کیبورد و در قسمت کی‌پد عددی اعداد فارسی و لاتین ارائه می‌کنند. توضیح اینکه برای سازگاری با برنامه‌هایی که عدد انگلیسی در ورودی نیاز دارند (مانند نرم‌افزارهای حسابداری متداول) باید از نوعی استفاده کنید که حداقل در قسمت کی‌پد عددی اعداد انگلیسی ارائه می‌کند.

آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹

پیوند پایین‌گذاری (دانلود)

نصاب [به‌روزرسانی ۱۹ دسامبر ۲۰۱۵]

  • دانلود نصاب چینش صفحه‌کلید فارسی چرتکه برای ویندوز ۱۰، ۸٫۱، ۸، ۷، ویستا، اکس‌پی و ویندوز سرور ۲۰۱۶، ۲۰۱۲ آر۲، ۲۰۱۲، ۲۰۰۸ آر۲، ۲۰۰۸، ۲۰۰۳ (chortkeh-install-kbdfa.cmd، نگارش ۴، ۱۹ دسامبر ۲۰۱۵)

نوع ۱: کی‌پد عددی لاتین، سطر عددی بالایی لاتین

  • دانلود آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه با اعداد لاتین برای ویندوزهای خانوادهٔ ۳۲-بیت (kbdfa.dll، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹)
  • دانلود آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه با اعداد لاتین برای ویندوزهای خانوادهٔ ۶۴-بیت (kbdfa.dll، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹)

نوع ۲: کی‌پد عددی لاتین، سطر عددی بالایی فارسی

  • دانلود آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه با کی‌پد عددی لاتین برای ویندوزهای خانوادهٔ ۳۲-بیت (kbdfa.dll، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹)
  • دانلود آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه با کی‌پد عددی لاتین برای ویندوزهای خانوادهٔ ۶۴-بیت (kbdfa.dll، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹)

نوع ۳: کی‌پد عددی فارسی، سطر عددی بالایی فارسی

  • دانلود آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه با کی‌پد عددی فارسی برای ویندوزهای خانوادهٔ ۳۲-بیت (kbdfa.dll، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹)
  • دانلود آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه با کی‌پد عددی فارسی برای ویندوزهای خانوادهٔ ۶۴-بیت (kbdfa.dll، نگارش ۴، ۱۰ ژوئن ۲۰۰۹)

چگونگی نصب

هر دو پروندهٔ نصاب (chortkeh-install-kbdfa.cmd) و دی‌ال‌ال آرایش صفحه کلید فارسی چرتکه (kbdfa.dll) را دانلود کرده و در یک پوشه ذخیره کنید. پروندهٔ chortkeh-install-kbdfa.cmd را run as administrator کنید. در داخل خط-دستور با فشردن کلید «c» و زدن Enter نصب را ادامه دهید. لطفاً توجه کنید با پایان عملیات نصب، برنامهٔ نصاب فوراً سیستم را راه‌اندازی مجدد (ری‌استارت) می‌کند، بنابراین هر کار ذخیره‌نشده را ذخیره کرده و همهٔ برنامه‌های درحال اجراء را پیش از اجرای نصاب ببندید. همچنین لطفاً توجه کنید برای اعمال تغییرات سیستمی نیاز است مدیر سامانه باشید.

English

48 فکر می‌کنند “چینش صفحه‌کلید فارسی چرتکه (kbdfa.dll) برای ویندوز ۱۰ ۶۴-بیت و ۳۲-بیت و ویندوز سرور ۲۰۱۶

  1. سلام آقاي بهمن پور،

    غرض از مزاحمت اينكه من مي خواستم فايل دي ال ال كيبورد فارسي را جايگزين نسخه اصلي كنم ولي متاسفانه با وجودي كه با ادميني مي تونم فايل را عوض كنم ولي باز هم همون كيبورد عربي هست!
    در وب، به وبلاگ شما رسيدم و برنامه اي را كه شما دولوپ كرديد را هم امتحان كردم ولي باز هم موفق نشدم.
    برنامه شما ويندوز هفت التيميت من را نمي شناسد و آن را ويندوز ويستا مي شناسد.

    اگر در اين زمينه تجربه اي داريد كه مي تواند به من كمك كند استدعا دارم مرا راهنمايي بفرماييد!

    مرسي
    ارادتمند
    جواد

    • سلام

      مطمئن باشید یک جای کار یک ایراد کوچک دارید. چون ما با همین اسکریپت مدتهاست kbdfa.dll را در خانواده‌های x86 و x64 در انواع ویندوز ویستا، ویندوز سرور ۲۰۰۸، ویندوز سون (شامل ویندوز سون آلتیمیت)، و ویندوز سرور ۲۰۰۸ آر۲ جایگزین می‌کنیم. از آنجا که کد را از ابتدا به گونه‌ای نوشته‌ام که نام دی‌ال‌ال در یک var تعریف شده و بسرعت قابل تغییر است، از رایانامه‌های تشکر غیرفارسی‌زبانانی که با تغییری کوچک در کد اسکریپت، مثلاً دی‌ال‌ال فرانسوی یا چکی ویندوز را هم با همین اسکریپت عوض کرده‌اند، از صحت عملکرد اسکریپت مطمئن هستم.

      CMD اسکریپت کارش را درست انجام داده؛ منظور اسکریپت از دیتکت کردن ویندوز ویستا، نوعی ویندوز با میجر ورژن ۶ است. اگر از ویندوز سون در cmd با دستور «ver» ورژن بگیرید، شمارهٔ ورژنی شبیه به 6.1.7600 دریافت خواهید کرد، که خوب در هر صورت ۶ است، نه ۷. (ویستا مثلاً 6.0.6001 خواهد بود.) اسکریپت مورد بحث (نگارش ۳) محصول ۴ نوامبر ۲۰۰۸ است، که خوب آن‌موقع هنوز از ویندوز 7 خبری نبود. با آمدن Windows 7، در چرتکه به این نتیجه رسیدیم که همان اسکریپت—بدون تغییر—روی ویندوز ۷ هم کار می‌کند؛ پس نیازی به تغییر کد نبود. تنها در صورتی که ریویژن جدیدی در آینده ارائه دهیم، پیام «شناختن ویندوز» را اصلاح خواهیم کرد که شامل ویندوز ۷ و ویندوز سرور ۲۰۰۸ آر۲ هم بشود!

      اشکالاتی که شاید موجب عدم موفقیت شود را در فروم مایکروسافت مطرح کرده‌ام؛ اینها را جواب دهید تا شاید بتوانم مشکلتان را حل کنم.

      ۱. آیا DLL خودتان را در کنار اسکریپت (chortkeh-install-kbdfa.cmd) من قرار می‌دهید، یا از دی‌ال‌ال چرتکه استفاده می‌کنید؟
      ۲. Windows 7تان x64 آلتیمت است یا x86 آلتیمت؟ اسکریپت نصاب برای همهٔ ادیشن‌ها یکسان است، اما دی‌ال‌ال فرق دارد. آیا از kbdfa.dll مخصوص ادیشن ویندوز خود استفاده می‌کنید؟ (دی‌ال‌ال‌های نسخهٔ ۳۲ بیتی با ۶۴ بیتی متفاوت است و در صورت اشتباه بکار بردن، می‌تواند حتی موجب کرش کردن ویندوز در هنگام بارگذاری اولیه شود.)
      ۳. آیا قبل از اجرای اسکریپت نصاب، کیبورد استاندارد فارسی (Persian) مایکروسافت را نصب کرده‌اید؟ (نیاز است این کار را بکنید، چراکه نصاب چرتکه تنها جایگزین کنندهٔ کیبورد استاندارد موجود در سیستم است.)
      ۴. به صفحهٔ اجرای اسکریپت نصاب دقت کنید. آیا خطایی در جواب دستورات takeown و icacls رخ می‌دهد؟
      ۵. آیا اسکریپت پیام خطای «Error installing KBDFA.DLL» می‌دهد یا سیستم را ری‌استارت می‌کند؟
      ۶. از ادمین بودن یوزرتان اطمینان دارید؟ (تغییر دی‌ال‌ال‌های سیستمی به امتیاز administrator بودن نیاز دارد.)

      • با سلام،
        مرسی از لطف شما،
        مسأله من حل شد!
        مشکل این بود که در شاخه C:\windows\system32 دو تا فایل dll کیبورد فارسی وجود داشت: kbdfa.dll و kbdfag.dll.
        تنها با تغییر kdbfa.dll، کیبورد همان عربی می ماند در نتیجه با جایگزینی kdbfa.dll جدید و rename کردن به kbdfag.dll مشکل من حل شد!
        یک مساله عجیب!
        با تشکر
        جواد

        • بنده هم چنین مشکلی داشتم، در ویندوز ۸ و ۸.۱ (شاید در ۷ هم اینطور باشد) وقتی زبان فارسی رو انتخاب میکنیم، دو نوع نوشتار وجود داره، که یکیش KBDFAR نام داره، فقط کافیه این KBDFA رو با تغییر نام جایگزینش کنید.

          البته نمیدونم چرا از همان اول KBDFA نداشتم، شاید به خاطر نصب چند برنامه فارسی ساز از قبل بوده (هر چند پاکشان کرده بودم.)

          به نظرم اگر Shift+Space را هم لحاظ کنید عالی میشه.

          ممنونم از برنامه خوبتان.

          • با خوندن کامنت های بلاگ انگلیسی متوجه شدم که فاصله مجازی باید با Shift+Z نوشته بشه، آیا راهی هست که بتونم این را با Shift+Space جایگزین کنم ؟!

          • چینش صفحه‌کلید فارسی چرتکه با نگاه به قابلیت تایپ سریع کامپیوتری طراحی شده است و از این نگاه، ترکیب ‭Shift + Space‬ مشکل‌ساز است؛ چراکه در تایپ سریع، هنگام اسپیس زدن، عادت به رها بودن شیفت الزاماً وجود ندارد. برخلاف لی‌اوت چرتکه، در استاندارد ۹۱۴۷، کاراکتر ZWNJ با ترکیب Shift + Space تایپ می‌شود؛ بنابراین اگر به چینش استاندارد ۹۱۴۷ تمایل بیشتری دارید، از اینجا قابل دریافت است.

  2. سلام
    من اشتباها اون فارسی ساز کیبورد که قبلا برای win xp داده بودید رو روی win 7 home 64 bit نصب کردم. الان تمام حروف “ی” بهم ریخته و حتی با نصب کردن فایل جدید هم درست نمی شه. تازه language bar هم می پره. چکار کنم؟

    • علائمی که مطرح کردید، بنظر فراتر از این است که فقط با جایگزینی kbdfa.dll اشتباه بوجود آمده باشد… بهرحال؛ اگر فقط نصاب چرتکه برای ویندوز ویستا و سون را به همراه دی‌ال‌ال اکس‌پی روی ویندوز ۷ بکار برده‌اید (و کار دیگری صورت نگرفته)، تنها فایل kbdfa.dll جایگزین شده و فایل دیگری صدمه ندیده است. برای اصلاح سیستم، ترجیحاً نیاز است این اشکال فایل دی‌ال‌ال ویندوز را اصطلاحاً آف‌لاین تعمیر کنید. چون وقتی ویندوز بالا باشد آن فایل–هر چند خراب/ناسازگار–در حافظه بالا است و نمی‌توانید در آن دست ببرید.

      ۱. صفحه کلید زبان فارسی (Persian) را از اینجا حذف کنید:
      Control Panel ► Clock, Language, and Region ► Change keyboards or other input methods
      ۲. یک نسخهٔ سالم از فایل kbdfa.dll مربوط به ویندوز ویستا x۶۴ یا ویندوز ۷ x64 را روی هارد در ریشهٔ درایو سیستم عامل (فرضاً C) کپی کرده و برای مراحل بعد در دسترس بگذارید.
      ۳. سیستم را ری‌استارت کنید و درست هنگام ابتدای خوانده‌شدن ویندوز، F8 را فشار دهید تا بوت منیو ظاهر گردد.
      ۴. گزینهٔ Repair Your Computer را انتخاب کرده و منتظر شوید تا System Recovery اجرا شود.
      ۵. کی‌بورد امریکایی (US) را انتخاب کرده و Next را بزنید.
      ۶. کاربر Administrator را انتخاب کرده، رمز مربوطه را وارد کنید و OK را بزنید.
      ۷. روی Command Prompt کلیک کنید.
      ۸. با فرض اینکه سیستم عامل ویندوز ۷ ۶۴بیتی‌تان روی درایو C و فولدر Windows قرار داشته و فایلی که در مرحلهٔ ۲ آماده کرده‌اید در ریشهٔ درایو C قرار دارد، دستور زیر را با دقت تایپ کرده و اجرا کنید و مطمئن شوید درست اجرا شده است:
      copy /Y c:\kbdfa.dll c:\windows\system32\kbdfa.dll
      در صورتیکه محل فایل مبدأ/مقصد نسبت به مثال فوق متفاوت است، دستور را به طور مقتضی ویرایش کنید.
      ۹. دستور exit را تایپ و اجرا کنید.
      ۱۰. روی Restart کلیک کنید.
      ۱۱. وقتی ویندوز بالا آمد، به سراغ فولدر System32 ویندوز رفته، kbdfa.dll را پیدا کرده، از آن Properties بگیرید و در تب Details به تاریخ کپی‌رایت آن دقت کنید که تاریخی جدیدتر از سال ۲۰۰۳ را نشان دهد. اگر کماکان قدیمی است، یکی از مراحل را اشتباه انجام داده‌اید. تنها در صورتیکه فایل جدید است به مرحلهٔ بعد بروید.
      ۱۲. فایل موقتی موجود در ریشهٔ درایو C را پاک کنید.
      ۱۳. از طریق همان مسیر مرحلهٔ ۱، صفحه کلید زبان فارسی (Persian) را نصب کنید.

      • سلام آقای بهمن پور
        واقعا مرسی که لطف می کنید و جواب می دید
        من windows 7 ultimate نصب کردم و همونطور هم که شما در بالا گفتید وقتی “ver” می زنم این را “6.1.7600” نشان می دهد.
        من مشکلم این است که فایل های شما را نمی تونم نصب کنم و ایراد “Error installing KBDFA.DLL” را پس از اجرا نشان می دهد
        لطف می کنید راهنمایی کنید
        بسیار ممنون

          • آقای بهمن پور با سلام دوباره
            فایل مورد نظر را “run as administrator” کردم و به درستی اجرا شد ولی مشکلی که پیش آمد این است که تمام حروف “ی” بهم ریخته است.
            اگر لطف کنید بازم راهنمایی بفرمایید ممنون می شم.

          • «تمام حروف ی بهم ریخته است» را توصیف کنید. ضمناً برای اینکه تأیید شود دی‌ال‌ال چینش فارسی چرتکه جایگزین دی‌ال‌ال چینش فارسی مایکروسافت شده، کافیست امتحان کنید که در حالت Fa با استفاده از اعداد بالای کیبورد (و نه کی‌پد عددی سمت راست) می‌توانید اعداد فارسی تایپ کنید.

          • با سلام دوباره
            ببینید مثلا در سرچ google کلمه “پیچش” بصورت “پی‌چش” نوشته می شود. یا مثلا در بعضی سایت ها مثل “tabnak.ir” همین مشکل “ی” که بصورت غیر چسبان در وسط کلمه نوشته می شود وجود دارد.
            در ضمن تایپ عدد نیز با دکمه های بالای کیبرد مشکلی نداشت

          • فانت‌های استاندارد ویندوز ۷ که شامل ساب‌رنج عربی هستند، هر چهار حالت (چسبان اول/چسبان وسط/چسبان آخر/تنهای آخر) گلیف‌های «ی» را دارا می‌باشند. این قلم‌ها (فانت‌ها) مربوط به پکیج اصلی مایکروسافت ویندوز ۷ شامل ساب‌رنج عربی (و طبعاً فارسی) هستند:

            Andalus, Arabic Typesetting, Arial, Courier New, Microsoft Sans Serif, Microsoft Uighur, Sakkal Majalla, Segoe UI, Simplified Arabic, Simplified Arabic Fixed, Tahoma, Times New Roman, Traditional Arabic

            درصورتی‌که از همین فانت‌های مایکروسافت (و نه فانت‌های ناقص تولیدی افراد/شرکت‌های ایرانی) استفاده می‌کنید، برایم عجیب است، چون مشکل شما (نبودن شکل کوچک «ی» فارسی) مربوط به دورهٔ ویندوز ۲۰۰۰ است! از زمان ارائهٔ ویندوز ۲۰۰۰ سرویس‌پک ۴، مایکروسافت به یونی‌کد توجه بیشتری کرد و از ویندوز اکس‌پی به بعد، مایکروسافت کم‌کم فانت‌های دارای ساب‌رنج عربی را گسترش داد و آنها را بهبود بخشید. مایکروسافت حتی از توانایی و هنر خطاط و طراح مشهوری مانند «مأمون صقال‎» برای گسترش قلم‌های ویندوز استفاده کرده است. او که زادهٔ شهر حلب سوریه و ساکن باتل، واشینگتن است، در سیاتل، سوریه، ازبکستان، و دیگر نقاط امریکا/جهان هنر معماری اسلامی تدریس کرده است.

            مطمئن هستید ویندوزتان ویندوز ۷ دستکاری‌نشدهٔ مایکروسافت است؟ ویندوز تازه نصب شده یا کهنه و کارکرده است؟ پکیج/اصلاحیه/نرم‌افزار ایرانی نامناسبی نصب نکرده‌اید که فانت‌ها را رونویسی یا خراب کرده باشد یا اصلاً خود ویندوز جی‌دی‌آی را خراب کرده باشد؟

            در Notepad با استفاده از منیوی Format\Font فانت Sakkal Majalla را انتخاب کنید و همان کلمهٔ «پیچش» را تایپ کنید. ببینید درست تحریر می‌شود؟ با دیگر قلم‌هایی که به آنها اشاره کردم هم امتحان کنید. وضع WordPad و Office Word چطور است؟

            گوگل سرچ را در کدام مرورگر استفاده می‌کنید؟ نوع و ورژن را دقیق ذکر کنید. «ی»های مشکل‌دار در قسمتی است که شما تایپ می‌کنید یا در متن پاسخ جستجوی گوگل؟

            در تابناک، تیتر خبرها با Times New Roman و متن خبرها با Tahoma است. کدام قسمت مشکل دارد؟

          • آقای بهمن پور عرض ادب دوباره
            فکر کنم ایراد از این باشه که من یک سری فونت که تقریبا قدیمی هستن آوردم و در پوشه font ویندوز نصب کردم.
            بعضی فونت ها درست هستند مثل “TIMES NEW ROMAN” و توی تابناک همانطور که گفتید تیترها درست نوشته شدن. فونت “SAKKAL MAJALLA” هم درست بود اما خوب بعضی فونت های دیگه مثل همین “TAHOMA” و “ARIAL” و… ایراد دارن که فکر کنم مربوط به همین باشن که قدیمی هستن و من روی win 7 ultimate نصبشون کردم.
            اما حالا مشکلی که هست هر فونتی که می گردم دانلود می کنم که این ایراد را حل کنه درست نمی شه. ظاهرا همه قدیمی هستن.
            چیکار کنم؟
            بازم ممنون از صبر و حوصلتون

          • پس حدس من درست بود؛ ویندوزتان (حداقل فانت‌های آن) یک ویندوز ۷ دستکاری‌شده است. باید فایل‌های اصلی فانت‌های مایکروسافت را روی پرونده‌های فانت‌های مشکل‌دار رونویسی کنید. ممکن است ویندوز اجازهٔ این کار را ندهد؛ که اگر نداد، با استفاده از روش «دستکاری ویندوز بصورت آف‌لاین» (که چند کامنت بالاتر بصورت راه حل ۱۳-مرحله‌ای مطرح کرده‌ام) می‌توانید هر چه خواستید در سیستم تغییر دهید.

            از روی تاریخ و ساعت فایل فانت‌ها می‌توانید متوجه شوید کدام‌ها اصلی و کدام‌ها دستکاری‌شده اند. پرونده‌های فانت اوریجینال مایکروسافت ویندوز ۷ معمولاً به تاریخ پنج‌شنبه ۱۱ ژوئن ۲۰۰۹ هستند.

            ضمناً توجه کنید هر فانت می‌تواند چندین پرونده داشته باشد، مثلاً قلم Arial در ویندوز ۷ از ۴ پروندهٔ زیر تشکیل می‌شود:

            arial.ttf: Arial version 5.06
            arialbd.ttf: Arial Bold version 5.06
            arialbi.ttf: Arial Bold Italic version 5.06
            ariali.ttf: Arial Italic version 5.06

            درحالیکه Tahoma تنها ۲ فایل دارد:

            tahoma.ttf: Tahoma version 5.06
            tahomabd.ttf: Tahoma Bold version 5.06

            همچنین توجه کنید ویندوز هنگام مشاهدهٔ پوشهٔ Windows\Fonts اجازه نمی‌دهد لیست خود فایل‌ها را ببینید، بلکه سیاهه‌ای از تایپ‌فیس‌ها را نشان می‌دهد که کافیست تایپ‌فیس مورد نظر را کپی و در پوشه‌ای دیگر (پوشهٔ کاری/موقتی) پیست کنید. اکنون تمام فایل‌های مربوط به آن خانواده از تایپ‌فیس را خواهید داشت!

            لیستی از فایل‌هایی که رونویسی کرده‌اید به رایانامه‌ام بفرستید تا پرونده‌های لازم را برایتان بفرستم.

          • ارادت دارم آقای بهمن پور
            مشکل تقریبا حل شد
            از دوستان یک سری فونت گرفتم و replace کردم با قبلی ها
            تقریبا درست شد
            مرسی از لطفتون
            حالا یک سئوال؟
            اگر کیبورد را فارسی نکنیم اصلا چی می شه؟
            مشکل خاصی پیش میاد؟

          • اگر در ویندوز ۷ کلاً لی‌اوت فارسی نصب نکنید، اتفاق خاصی نمی‌افتد: یونیسکرایب کماکان تمام کارهای مربوط به تبدیل حروف به گلیف‌ها را انجام می‌دهد و ویندوز جی‌دی‌آی هم کماکان نمایش متن فارسی را انجام می‌دهد؛ فقط نمی‌توانید فارسی تایپ کنید. کاربرانی هم که لی‌اوت فارسی چرتکه—یا هر آرایش دیگری—را جایگزین چینش مایکروسافت می‌کنند تنها به این دلیل است که چینش صفحه‌کلید مایکروسافت غیرمنطقی و در یک کلمهٔ رُک «احمقانه» است.

  3. دوست گرامی.
    بسیار سودمند بود.
    اگه امکان داره کیبورد فارسی استاندارد موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران
    http://www.isiri.org
    رو که برای سیستم های ۳۲بیتی
    http://prdownloads.sourceforge.net/farsitools/kbdfa.dll
    قابل استفاده است رو برای سیستمهای ۶۴ بیتی در دسترس عمومی بزارید.
    من صفحه کلید شما رو ویندوز سون ۶۴ بیتی استفاده کردم و بسیار راضی هستم.
    ولی اگه استاندارد ایران باشه یه چیز دیگس.
    این هم تصویر از چینش صفحه کلید.
    http://www.skchto.com/portal/images/stories/600px-kb-normal.png
    http://www.skchto.com/portal/images/stories/600px-kb-shift.png

  4. سلام
    خیلی ممنون از مطلب مفیدتون آقای بهمن پور.
    من از فایل سی ام دی شما قبلا استفاده کرده بودم. چون می خواستم برای ویندوز ۷ نسخه ۳۲ بیتی کیبورد رو درست کنم.
    الان ویندوز ۷ نسخه ۶۴ بیتی نصب کردم و فایل قبلی که مخصوص ویندوز ۳۲ بیتی بود رو با فایل شما جایگزین کردم متاسفانه کار نکرد. چینش برخی از حروف در فایل دی ال ال شما هم به گونه ای هست که با یادگیری قبلی بنده سازگاری نداره. برای مثال محل نشانه هایی که با شیفت بکار می رود یا حرف ی فارسی که با فونت های قدیمی فارسی سازگار نیست.
    اگر ممکن است من رو در این زمینه راهنمایی بفرمایید.
    ایمیل بنده spirahesh[at]gmail[dot]com هست.
    با تشکر
    سجاد

    • سی‌ام‌دی اسکریپت من برای ویندوزهای ۳۲ بیت و ۶۴ بیت یکی است، ولی دی‌ال‌ال هر کدام متفاوت است و اگر اشتباه بکار رود، کار نخواهد کرد. اگر به چینش استاندارد ۹۱۴۷ تمایل بیشتری دارید، از اینجا قابل دریافت است.

  5. من در ویندوز 7 مشکلی ندارم اما در برنامه گرافیکی coreldraw حرف ی وسط تبدیل به ی آخر میشود
    تنها همین مشکل را دارم در ویندوز ایکس پی این مشکل را با این برنامه نداشتم
    لطفا راهنمایی

    • با زیرساخت کورل آشنایی ندارم، پس نظر تخصصی نمی‌توانم بدهم. تنها راهنمایی اینکه فانت‌های دیگری را آزمایش کنید؛ اگر حل شد، فانت اول یا کلاً مشکل دارد یا حداقل می‌توانید بگویید «با کورل ناسازگار است.» سیاههٔ فانت‌های اصلی مایکروسافت که ساب‌رنج عربی (شامل فارسی) دارند را در بحث شهاب الدین شهباز و من در تاریخ ۸ آگوست ۲۰۱۰ در بخش دیدگاه‌های همین مقاله می‌توانید ببینید.

  6. با سلام
    تازگی با نرم افزار قرانی المبین نسخه 2.02.0 دچار مشکل شده ام .
    چندی پیش فونت ان بهم ریخت و برای ویندوز مشکل
    ایجاد شد بعد از نصب ویندوز 8 باز هم مشکل بجای خود باقی ماند مجبور شدم باز ویندوز (7)عوض
    کرده و باز هم مشکلش همان است سیستم قادر به نصب فونت نرم افزار نیست.
    این فایل را نمی تواند کپی کند KBDFAG.DLL
    لطفا یاریم کنید.
    با تشکر
    حاجی باقری

    • درود. اگر نرم‌افزار اعلام می‌کند نمی‌تواند فانت نصب کند، باید خطا مربوط به فایلی با پسوند فانت (مانند TTF / OTF / FON) باشد؛ ولی اگر خطا مربوط به آن فایل DLL است، نمی‌تواند کی‌بورد فارسی را نصب کند. توجه کنید فانت (قلم) فارسی با کی‌بورد لی‌اوت (صفحه‌کلید) فارسی تفاوت دارند. با شرکت تولیدکنندهٔ نرم‌افزار تماس بگیرید؛ احتمال دارد نرم‌افزارشان حداکثر ویندوز اکس‌پی را درست پشتیبانی کند. توجه کنید کلاً برنامه و اینستالر سازگار با سون نوشتن، خود هنر است. در مورد مشکل به‌هم‌ریخته بودن فانت‌ها، ممکن است شما دانسته یا ندانسته با نصب یک پکیج فانت—پس از نصب ویندوز، قبل یا بعد از نصب المبین—سیستم و/یا المبین را دچار مشکل می‌کنید—ندانسته یعنی نصب نرم‌افزاری که (بدون اطلاع شما) پکیج فانت اینستال می‌کند، مانند اتفاقی که در بحث شهاب الدین شهباز و من در تاریخ ۸ آگوست ۲۰۱۰ در بخش دیدگاه‌های همین مقاله می‌توانید ببینید.

  7. سلام خسته نباشید
    من این ورژن رو برای ویندوز اکس پی خودم دانلود کردم
    http://www.komeil.com/download/2893
    ولی نمیتونم از همزه بالا استفاده کنم، هر چی گشتم نتونستم پیدا کنم
    اگه ممکن هست کمک کنید و حتی المکان جواب رو به ایمیلم بفرستید مچکرم.

    • درود. ممکن است همزهٔ بالا (U+0654) در فانت مورد نظرتان تعریف نشده باشد. فانت‌های ویندوزهای قدیمی و اکثر فانت‌های ایرانی فاقد این نویسه هستند. همزهٔ بالا در چینش صفحه‌کلید فارسی چرتکه با ترکیب ‭Shift + .‬ در دسترس است. (ر.ک. تصویر چینش صفحه‌کلید فارسی چرتکه—روی تصویر کلیک کنید تا بزرگ‌نمایی شود.)

  8. با سلام
    احترماً ضمن عرض سپاس و خسته نباشید، سوالی داشتم؟
    در چینش صفحه‌کلید استاندارد مایکروسافت، به طور مثال برای تایپ کلمه (يیییی ) در فونت zar میتوان از کلید ترکیبی shift+x استفاده نمود.
    اما در چینش صفحه‌کلید چرتکه اینگونه نیست. خواهشمنداست راهنمایی بفرمایید که در چرتکه، جایگزین کلید ترکیبی shift+x، چه کلیدی است.
    با تشکر

    • درود. فانت Zar یا هر فانتی که فاقد هر کدام از گلیف‌های ی فارسی بوده و برای نمایش «ﯾ» و «ﯿ» (ی اول و وسط فارسی) مشکل داشته باشد و مجبور باشید بجای آنها از «ﻳ» و «ﻴ» (ي اول و وسط عربی—با دو نقطه در زیر در حالت بزرگ) استفاده کنید، از نظر من فانت ناقص و مشکل‌داری است. این فانت‌ها همچنین معمولاً فاقد گلیف‌های مربوط به نویسهٔ همزهٔ بالای ه (هٔ و ‍هٔ) و تعدادی نویسهٔ خاص دیگر هستند. اگرچه شمول «ي» عربی در صفحه کلید فارسی همیشه محل بحث بوده، هر دو صفحه کلید فارسی مایکروسافت (Shift+X) و مؤسسه استاندارد (Shift+D) شامل ي عربی هستند. تصمیم من بر این بوده که صفحه کلید چرتکه، «فارسی» است و فاقد «ك» و «ي» عربی باشد، چون ضرری که كاف و ياء عربی به دنیای آی‌تی فارسی زده‌اند ورای تصور است. سیاههٔ حروف و گلیف‌های ی-مانند فارسی و عربی؛ که فقط مورد اول در کیبورد فارسی چرتکه مپ شده است:

      ی فارسی
      حرف «ی» فارسی – U+06CC – Arabic Letter Farsi Yeh
      گلیف «ﯼ» تنهای فارسی – Arabic Letter Farsi Yeh Isolated Form
      گلیف «ﯽ» چسبان آخر فارسی – Arabic Letter Farsi Yeh Final Form
      گلیف «ﯾ» اول فارسی – Arabic Letter Farsi Yeh Initial Form
      گلیف «ﯿ» وسط فارسی – Arabic Letter Farsi Yeh Medial Form

      ياء عربی
      حرف «ي» عربی (با دو نقطه در زیر) – U+064A – Arabic Letter Yeh
      گلیف «ﻱ» تنهای عربی – Arabic Letter Yeh Isolated Form
      گلیف «ﻲ» چسبان آخر عربی – Arabic Letter Yeh Final Form
      گلیف «ﻳ» اول عربی – Arabic Letter Yeh Initial Form
      گلیف «ﻴ» وسط عربی – Arabic Letter Yeh Medial Form

      الف مقصورهٔ عربی (همچنین ی عربی بی‌نقطه در نامگذاری مؤسسهٔ استاندارد)
      حرف «ى» عربی (ألف المقصورة) – U+0649 – Arabic Letter Alef Maksura
      گلیف «ﻯ» تنهای عربی – Arabic Letter Alef Maksura Isolated Form
      گلیف «ﻰ» چسبان آخر عربی – Arabic Letter Alef Maksura Final Form
      گلیف «ﯨ» اول اویغور قزاق قرقیز – Arabic Letter Uighur Kazakh Kirghiz Alef Maksura Initial Form
      گلیف «ﯩ» وسط اویغور قزاق قرقیز – Arabic Letter Uighur Kazakh Kirghiz Alef Maksura Medial Form

        • نباید مشکلی داشته باشد. اسفند ۱۳۹۱ بود که برای اولین بار روی Windows 8 x64 موجود در Microsoft Surface Pro تست کردم و—برخلاف انتظار—مشاهده کردم چون مپینگ on-screen keyboard و touch cover و type cover نیز تابع دی‌ال‌ال است، پس با جایگزینی kbdfa.dll، همهٔ قسمت‌ها به‌درستی کار می‌کنند.

  9. سلام
    من فایل شما رو دانلود کردم.نصب کردم خیلی جالب بود.من برای طراحی یک کیبورد برای یکی از زبانهای ایرانی تلاش میکنم.اما چون رشته من نیست، واسه ساخت ستاپ و نصب فایل دی ال ال مشکل دارم.میتونید بمن کمک کنید؟

  10. سلام
    میشه لطفا من و راهنمایی کنید
    چه جوری مشکل فونت Arial رو در ویندوز 64 رفع کنم وقتی می خوام «ی» کوچک بزنم مثل ایران را ای ران می زنه

    ممنون

    • درود. توجه کنید
      حرف «ى» عربی (ألف المقصورة یا همان ی عربی بی‌نقطه در نامگذاری مؤسسهٔ استاندارد) – U+0649 – Arabic Letter Alef Maksura
      با
      حرف «ی» فارسی – U+06CC – Arabic Letter Farsi Yeh
      متفاوت است. بعضی کیبوردهای فارسی مشکل دارند و بجای ی، الف مقصوره تحویل می‌دهند. مطمئن شوید کیبورد فارسی‌تان ی فارسی تحویل می‌دهد. این «اىران» با الف مقصوره (ی عربی بی‌نقطه) و این «ایران» با ی فارسی است. اگر دومی را در محیط دارای فانت Arial خود copy و paste می‌کنید و به‌شکل «اﯼران» دیده می‌شود، مشکل از فانت است، نه کیبورد. نصب تعدادی از نرم‌افزارهای غیراستاندارد یا نصب پکیج‌های فانت می‌تواند فانت Arial اصلی ویندوز شما را با یک نسخهٔ چرند / قدیمی از Arial رونویسی کرده باشد—نسخه‌ای که فاقد glyph «ﯾ» (کوچک چسبان) اول و «ﯿ» (کوچک چسبان) وسط است. برای رفع مشکل، باید از یک ویندوز سالم (دوست، همکار، کامپیوتر دیگر خودتان) که حتماً هم‌ورژن (اکس‌پی / ویستا / سون / ایت / ایت پوینت وان) و هم‌آرکیتکچر (۳۲ بیت / ۶۴ بیت) ویندوز خودتان باشد، فایل‌های فانت Arial یعنی arial.ttf, arialbd.ttf, arialbi.ttf, ariali.ttf را از فولدر Windows\Fonts کپی کرده و در همان فولدر ویندوز خودتان جایگزین کنید؛ که چون این نوع فایل‌ها معمولاً توسط ویندوز باز و در حال استفاده است، قاعدتاً اجازهٔ رونویسی نمی‌دهد و مجبورید یا هارد آن ویندوز را توسط سیستم عامل دیگری بالا آورده و پرونده‌ها را رونویسی کنید، یا سیستم را توسط سی‌دی تعمیر-نگهداری قابل‌بوت رسمی مایکروسافت یعنی Emergency Repair Disk (ERD) یا Microsoft Diagnostics and Recovery Toolset (MSDaRT) بالا آورده و فایل‌های فانت را رونویسی کنید.

  11. سلام شما می​دونید برای اینکه کاراکتر نیم فاصله با شیفت+اسپیس درج بشه باید از چه نرم افزاری استفاده کرد ؟
    من با Microsoft Keyboard Layout Creator
    هر کاری می​کنم با خطای زیر مواجه می​شم و تواینترنت جوابشو پیدا نکردم

    میشه به جاری کاراکتر ZWNJ
    از ZWSP استفاده کرد ؟

    • درود. دی‌ال‌ال‌ها با ویندوز ۱۰ سازگار است، اما فایل نصاب، ویندوز ۱۰ را پشتیبانی نمی‌کند و باید کُد اسکریپت آنرا کمی دستکاری کنید تا در آزمایش خروجی دستور ver، مقدار 10.0 از عبارت خروجی Microsoft Windows [Version 10.0.x] را پشتیبانی کند. فعلاً فرصت نشده است که نسخهٔ جدیدی آماده کرده و آپلود کنم، اما در آینده، ویندوز ۱۰ پشتیبانی خواهد شد و این به‌روزرسانی، از طریق توئیتر/فیس‌بوک/گوگل پلاس اطلاع‌رسانی می‌گردد.

    • نصاب جدید (نگارش ۴، ۱۹ دسامبر ۲۰۱۵) با پشتیبانی ویندوز ۱۰ و ویندوز سرور ۲۰۱۶ به سایت افزوده شد. دی‌ال‌ال‌های قدیمی کماکان با ویندوزهای جدید و لپ‌تاپ‌ها و تبلت‌های تاچ سازگار است.

    • با سلام و احترام،

      علتِ کار نکردنِ لینک‌های دانلود از داخل ایران، کاغذ پاره‌های مرحمتیِ پرزیدنت احمدی‌نژاد است؛ سایت مشکلی ندارد. از ف‍ ‍یلتر شکن استفاده نمایید.

  12. سلام
    من فایل دانلود کردم و مثل نحوه نصب توضیح داده شده نصب کردم ولی هنوز روی حرف (ی) مشکل دارم و تو جستجو کردن مشکل دارم البته بعد نصب ترکیب کلید shift+x دیگه کار نمیکنه

    • با سلام و احترام،

      ترکیب Shift+X برای تایپ يای عربی «ي» (دونقطه در زیر) مربوط به چینش کیبورد اصلی مایکروسافت ویندوز است و در چینش کیبورد فارسی چرتکه وجود ندارد. از روی شواهد و طبق تجربه، مشکل شما، کیبورد نیست، فانت (font/فونت) است؛ تعدادی فانتِ خراب (با گلیف‌های«ی» دستکاری‌شده)، جانشین فانت‌های اصلی ویندوزتان شده است. به‌عبارتی، ممکن است شما دانسته (مستقیماً) یا ندانسته (اتفاقی، در جریان نصب نرم‌افزاری که بدون اطلاع شما ضمناً پکیج فانت نیز اینستال می‌کند)، با نصب یک پکیج فانت، سیستم را دچار مشکل کرده باشید. راه حل را در انتهای بحث شهاب الدین شهباز و من در تاریخ ۸ آگوست ۲۰۱۰ در بخش دیدگاه‌های همین مقاله می‌توانید ببینید.

      نکته: اگر برای نصب، از chortkeh-install-kbdfa.cmd ورژن ۴ (۱۹ دسامبر ۲۰۱۵) استفاده کرده باشید، یک بک‌آپ از فایل دی‌ال‌ال اصلی کیبورد ویندوزتان با نام KBDFA.BAK در مسیر %SystemRoot%\System32 ایجاد کرده است که می‌توانید با قرار دادن آن در کنار chortkeh-install-kbdfa.cmd و تغییر نام آن به kbdfa.dll و اجرای بعنوان مدیر نصاب، کیبورد خود را به هر آنچه پیش از نصب کیبورد چرتکه بوده است واگردانی کنید.

  13. سلام
    احتراماً، من فایل dll شما را روی ویندوز ۱۰ خودم نصب کردم تا همین اواخر به درستی کار می‌کرد. اما اخیراً با آپدیت جدید ویندوز این قابلیت خود به خود حذف شد و من هر چه تلاش می‌کنم فایل kbdfa.dll را جایگزین کنم موفق نمی‌شوم. به عبارتی فایل جایگزین می‌شود ولی پس از ریست ویندوز با همان آرایش صفحه کلید ویندوز ۱۰ اجرا می‌شود. جالب اینجا است که این آرایش جدید است و نه با آرایش کی‌بورد شما مطابقت دارد و نه با آرایش کی‌بورد استاندارد.
    خواهشمند است در صورت امکان راهنمایی بفرمایید.
    مسعود

    • درود. مایکروسافت ویندوز ۱۰ دارای ورژن‌های متعددی است:

      Version 1507 (First Release) 10.0.10240
      Version 1511 (November Update) 10.0.10586
      Version 1607 (Anniversary Update) 10.0.14393
      Version 1703 (Creators Update) 10.0.15063
      Version 1709 (Fall Creators Update) 10.0.16299

      حسب سیاست‌های عجیب مایکروسافت، از System Properties نمی‌توان ورژن دقیق ویندوز را استخراج کرد؛ بجای آن، از Notepad و منوی HelpAbout Notepad استفاده کنید یا اگر با اجزاء لمسی جدید ویندوز ۱۰ راحت هستید، برای اطلاع از Edition و Version و OS Build ویندوز ۱۰، به ‪⊞ Start Menu⚙ Settings💻 System🛈 AboutWindows specifications‬ مراجعه کنید.

      در صورت ارتقاء ویندوز با حفظ داده‌ها و برنامه‌های قبلی (in-place upgrade)، یعنی هنگام آپدیت از بعضی از ورژن‌های ویندوز ۱۰ به ورژن بالاتر (با نصب آپدیت‌هایی مانند Feature update to Windows 10, version 1703) یا هنگام آپگرید از ویندوز ۷ و ۸٫۱ به ویندوز ۱۰ (با نصب آپگریدهایی مانند Windows 7 and 8.1 upgrade to Windows 10, version 1703)، گاه فایل DLL کیبورد فارسی رونویسی می‌شود و باید مجدداً با استفاده از نصاب چرتکه، دی‌ال‌ال را با نسخهٔ موردنظر خود رونویسی کنید.

      ویندوز ۱۰ دارای دو لی‌اوت فارسی است: اولی که در ویندوز‌های قدیمی نیز موجود بود، بنام Persian keyboard و به‌اختصار «فا FA» که چینش آن، مطابق لی‌اوت مایکروسافت است و دومی Persian (Standard) keyboard و به‌اختصار «فا FAS» که لی‌اوت مؤسسهٔ استاندارد ایران (ماتصا ۹۱۴۷) است—توجه به حرف S در انتهای نام مختصر دومی. نام دی‌ال‌ال سیستمی کیبورد اولی kbdfa.dll با شرح «Persian Keyboard Layout» بوده و نام دی‌ال‌ال سیستمی کیبورد دوم kbdfar.dll با شرح «Persian Standard Keyboard Layout» است—توجه به حرف r در انتهای نام فایل دومی. همچنین توجه کنید که در پاپ‌آپِ کیبورد (کلیک روی زبان کیبورد در کنار ساعت) عبارات FA و FAS را فقط موقعی (ذیلِ فا) نمایش می‌دهد که هر دو در سیستم نصب باشند، وگرنه به نمایش «فا» اکتفا می‌کند.

      نصاب چرتکه، فقط kbdfa.dll را رونویسی می‌کند، بنابراین، باید کیبورد اولی (غیر استاندارد) بنام Persian keyboard فعال باشد. اگر روی زبان کیبورد در کنار ساعت کلیک کردید و در پاپ‌آپ، فقط عبارت Persian (Standard) keyboard مشاهده می‌شود، مشکل دارید، دومی (استاندارد) فعال است. باید با مراجعه به Control PanelClock, Language, and RegionLanguageChange input methods زبان فارسی را انتخاب کنید (یا از طریق Add a language، فارسی را نصب کنید) و با استفاده از OptionsInput methodAdd an input method اقدام به حذف ‪Persian (Standard)‬ و افزودن Persian کنید.

      برای عمیق‌تر شدن به سیستم، با مراجعه به فولدر System32 و یافتن فایل‌های kbdfa.dll و kbdfa.bak و kbdfar.dll و Properties گرفتن از آنها و مراجعه به تبِ Details و توجه به فیلدهای File description و Copyright می‌توانید متوجه شوید که در سیستم‌تان چه اوضاعی حکم‌فرماست: اگر در میانهٔ Description عبارت Standard وجود داشته باشد، یعنی دی‌ال‌ال با لی‌اوت مؤسسهٔ استاندارد است. اگر Copyright مایکروسافت بود، یعنی فایل اوریجینال مایکروسافت و دست‌کاری‌نشده است. اگر Copyright چرتکه بود، یعنی فایل کامپایل‌شده توسط چرتکه است.

      ضمناً من هنوز هیچ‌یک از کامپیوترهایم را به ورژن آخر ۱۷۰۹ که دیروز ارائه داده شده آپدیت نکرده‌ام، بنابراین از رفتار احتمالی و سازگاری کیبورد فارسی چرتکه با این ورژن بخصوص اطلاعی ندارم، که به‌زودی و به‌محض اطلاع، در ادامهٔ همین رشتهٔ گفتگو خواهم افزود.

    • پی‌سی منزلم را با نصب کردن ویندوز ۱۰ جدید ۱۷۰۹ روی ویندوز ۱۰ قبلی ۱۷۰۳ و انتخاب گزینهٔ Keep personal files and apps ارتقاء دادم و طبق پیش‌بینی، کیبورد مایکروسافت فعال شد. کیبورد چرتکه را نصب کردم، بدون مشکل کار می‌کند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

*